Nhân quyền sang trang mới: Việt Nam chính thức công nhận Xã hội dân sự?

Nguyễn Ngọc Thắng |Hệ thống thông tin sinh viên blog|

“Quốc hội sẽ bàn nhiều luật liên quan đến xã hội dân sự” - đây là thông tin được Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho biết tại cuộc họp báo công bố chương trình kỳ họp thứ 10 của Quốc hội, sáng 19/10/2015.

Theo ông Nguyễn Hạnh Phúc, việc ban hành các đạo luật về xã hội dân sự là để triển khai thực hiện các nội dung quan trọng của Hiến pháp.

Ban hành các đạo luật về xã hội dân sự, theo ông Phúc là để triển khai thực hiện các nội dung quan trọng của Hiến pháp.

Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc phát biểu tại Hội nghị 

Các dự án luật liên quan đến xã hội dân sự mà Quốc hội sẽ bàn tại kỳ họp này được ông Phúc nhắc đến như Luật về hội, Luật tôn giáo tín ngưỡng…

Đây là lần đầu tiên trong lịch sử 70 năm Đảng Cộng sản Việt Nam, Xã hội dân sự được gọi đúng bằng tên của nó, được luật hóa một số hoạt động và do đó có thể hiểu đang trong quá trình được chính thức công nhận.

Cách đây đúng 3 năm, vào cuối năm 2012, cơ quan ngôn luận của Đảng CSVN là báo Nhân dân vẫn còn xem “Xã hội dân sự - một thủ đoạn của Diễn biến hòa bình”. Nhiều thành viên của Xã hội dân sự đã bị bắt bởi các điều luật mơ hồ 79, 88 và 258.

Tuy nhiên từ khi nhà nước VN trở thành thành viên Hội đồng nhân quyền Liên hiệp quốc vào tháng 11/2013 và trong thời gian gần đây, cách gọi báng bổ như thế đã có phần thuyên giảm.

Luật về hội và Luật tự do tín ngưỡng đã được Quốc hội VN đưa ra thảo luận từ đầu năm 2015. Tháng 5/2015, song trùng với giai đoạn cuối đàm phán Hiệp định TPP, đã phát lộ dấu hiệu đảng và chính quyền VN chấp nhận định chế Công đoàn độc lập - một chủ thể mà giới an ninh thường gán ghép rất sâu với “diễn biến bạo loạn lật đổ” từ dĩ vãng Công đoàn Đoàn kết ở Ba Lan vào những năm 80 của thế kỷ trước.

Tuy vậy, không thể có được Công đoàn độc lập nếu không có Luật lập hội. Sau một số lần thảo luận và ‘đưa ra lấy ý kiến rộng rãi’, đầu tháng 10/2015 Quốc hội VN bất ngờ trì hoãn việc thông qua Luật về hội mà họ đã chuẩn bị để thỏa mãn đòi hỏi của TPP. Luật này cũng sẽ không được thông qua tại kỳ họp này - khai mạc vào ngày 20/10.

Một khi Luật về hội cố tình bị trì hoãn thông qua, hoặc được thông qua với nhiều rào cản cố tình để ngăn chặn tính chính đáng của Xã hội dân sự, điều đó sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến trình Quốc hội Hoa Kỳ và quốc hội một số nước trong TPP xem xét việc VN tham gia vào TPP.

Được hình thành cơ bản vào đầu năm 2013 bằng phong trào “Kiến nghị 72”, cho tới nay Xã hội dân sự ở VN đã có gần 30 tổ chức dân sự độc lập.

Không thể nói khác hơn, việc nhà nước VN công nhận Xã hội dân sự là một thắng lợi rất lớn của phong trào đấu tranh đòi dân chủ trong nước cùng cuộc vận động “cải cách thể chế” không ngừng nghỉ và rất có hiệu quả của cộng đồng quốc tế và cộng đồng người Việt ở hải ngoại.

Có thể hiểu rằng kể từ nay trở đi, mọi hoạt động đúng theo đường lối của Xã hội dân sự ở VN và những người tham gia hoạt động đều an toàn như vốn dĩ phải thế.